Choroby cywilizacyjne – przyczyny i profilaktyka chorób XXI wieku
Choroby cywilizacyjne to schorzenia, które są charakterystyczne dla współczesnej cywilizacji Zachodu i wynikają ze stylu życia, jaki coraz częściej przyjmujemy. Niestety są one bardzo groźne i stanowią zdecydowaną większość przyczyn zgonów – szacuje się, że przez choroby cywilizacyjne umiera aż 80% społeczeństwa. Czym tak właściwie są choroby cywilizacyjne i jaka jest ich przyczyna?
Jakie choroby cywilizacyjne są największym zagrożeniem?
Do chorób cywilizacyjnych, które są największym zagrożeniem zaliczamy te, które stanowią najczęstsze przyczyny zgonu. Pierwsze miejsce w tych niechlubnych statystykach zajmują w dalszym ciągu choroby serca i układu krążenia. Zawały, miażdżyca, udary i wylewy stanowią bardzo poważne zagrożenie dla zdrowia i życia i niestety zachorowalność na nie utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie.
Choroby nowotworowe to prawdziwa epidemia XXI wieku. Chociaż wiedza i możliwości związane z diagnostyką i leczeniem chorób nowotworowych są na znacznie wyższym poziomie niż jeszcze kilka dekad temu, zachorowalność na różne nowotwory wzrasta, a wraz z nimi zwiększa się umieralność. Jest to spowodowane przede wszystkim zaniedbaniami w zakresie profilaktyki zdrowotnej i badań. W krajach, w których badania i profilaktyka nowotworowa są bardziej powszechne wśród społeczeństwa, śmiertelność nieznacznie, ale systematycznie spada i jest niższa niż w krajach, w których zaniedbania w tym zakresie są znaczące. Nie wszystkie nowotwory zaliczamy do chorób cywilizacyjnych, jednak rak jelita grubego czy rak płuc, które należą do najczęściej diagnozowanych nowotworów należą właśnie do tego rodzaju chorób – w dużej mierze ich przyczyną jest niezdrowy styl życia. Lekarze i naukowcy są niestety zgodni, że w kolejnej dekadzie, czyli mniej więcej za 10 lat, choroby nowotworowe przegonią choroby sercowo-naczyniowe w przyczynach zgonów – a stanie się tak nie ze względu na spadającą liczbę zawałów, udarów i wylewów, a na bardzo duży przyrost zachorowań na nowotwory. Również choroby sercowo-naczyniowe należą do chorób cywilizacyjnych.
Cukrzyca typu II to kolejna choroba cywilizacyjna, która stanowi ogromne zagrożenie dla zdrowia i skraca życie osób chorych o 10 lat. Idzie ona w parze z otyłością, kolejną chorobą cywilizacyjna, której przyczyny są zbieżne z cukrzycą typu II. Podobnie można sklasyfikować miażdżycę, która w większości przypadków ma to samo podłoże co cukrzyca typu II i otyłość, a wielu pacjentów mierzy się ze wszystkimi tymi trzema chorobami cywilizacyjnymi jednocześnie. Do tych trzech chorób należy dołączyć dyslipidemię, czyli zaburzenia stężenia lipidów w organizmie. Za wysokie trójglicerydy oraz cholesterol stanowią stan przedmiażdżycowy i często towarzyszą cukrzycy typu II oraz otyłości.
Jakie są przyczyny chorób cywilizacyjnych?
Choroby cywilizacyjne mają swoje źródło w niezdrowym stylu życia. Zła dieta, pełna prostych węglowodanów, a także tłuszczów trans i żywności wysokoprzetworzonej, brak ruchu, stres, niewysypianie się, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu stanowią przyczynę wszystkich wymienionych wyżej chorób cywilizacyjnych. Ich profilaktyka opiera się więc o zmianę tryby życia. Aby zminimalizować ryzyko zachorowania na którąś z nich, należy zmienić dietę na zbilansowaną, w której przynajmniej 80% składników będzie zdrowych i wartościowych. Konieczna jest również aktywność fizyczna – spacery, aktywny wypoczynek i unikanie spędzania całych dni w pozycji siedzącej jest dobrym sposobem, by zredukować ryzyko chorób cywilizacyjnych, a w połączeniu z ulubionymi treningami stanowią bardzo ważny element profilaktyki zdrowotnej. Ważnym jej elementem jest również całkowita rezygnacja z wyrobów tytoniowych, ograniczenie spożywania alkoholu i unikanie ekspozycji na smog – w czasie, gdy powietrze jest zanieczyszczone, nie należy uprawiać aktywności fizycznej na zewnątrz. Pamiętać należy także o higienie snu i unikania stanów chronicznego stresu, w których pomaga między innymi zdrowa dieta i aktywność.
Zbilansowana dieta, aktywność i dobrej jakości sen to podstawa profilaktyki zdrowotnej – znakomicie wpływają na ogólny stan zdrowia i wiele jego aspektów jednocześnie. Należy jednak pamiętać o konieczności badań – badania krwi i moczu, badania kolonoskopowe oraz cytologia i badania piersi u kobiet i badania urologiczne i prostaty u mężczyzn powinny stać się naszą prozdrowotną rutyną, która pozwala wykryć choroby cywilizacyjne możliwie najwcześniej – a to z kolei umożliwia podjęcie skutecznej terapii. Zapraszamy na badania do H-T. Centrum Medyczne!