Osteoporoza to jedna z najczęściej występujących chorób u osób w okresie przekwitania i jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów w krajach wysokorozwiniętych. Jednocześnie jest chorobą bardzo podstępną i stosunkowo rzadko diagnozowaną. Co to jest osteoporoza, jak się objawia, jak się ją leczy i jakie są przyczyny osteoporozy?

Co to jest osteoporoza pierwotna i wtórna?

Osteoporoza jest chorobą metaboliczną – występuje na skutek zaburzonych procesów metabolicznych, do jakich dochodzi w kościach. W ich rezultacie dochodzi do zdemineralizowania kości oraz zmiany struktury kości, co prowadzi do ich osłabienia. Osoby chore na osteoporozę w sposób szczególny narażone są na złamania kości, a także trudniejsze ich zrastanie. Bardzo poważne są konsekwencje takich załamań – długa hospitalizacja i leżenie mogą prowadzić do odleżyn, zaników mięśni, zatorowości płucnej, a także depresji.

W medycynie rozróżnia się osteoporozę pierwotną oraz wtórną. Osteoporoza pierwotna występuje na skutek zmian, jakie obserwuje się w okresie przekwitania oraz w wieku podeszłym. Są to przede wszystkim zmiany hormonalne – do rozwoju osteoporozy w dużym stopniu przyczyniają się te zmiany, które dotyczą hormonów płciowych. Również zakończenie pracy zawodowej, a więc mniejsza codzienna aktywność mogą przyczyniać się do rozwoju osteoporozy.

Osteoporoza wtórna występuje znacznie rzadziej, a jej rozwojowi sprzyjają niektóre choroby (nadczynność tarczycy, reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca) oraz przyjmowanie niektórych leków (heparyna, leki przeciwpadaczkowe, glikokortykosteroidowe leki na astmę).

Objawy i przyczyny osteoporozy – profilaktyka osteoporozy

Chociaż nie ma sposobu, by całkowicie zredukować ryzyko zachorowania na osteoporozę, można znacząco je zmniejszyć. Do przyczyn osteoporozy zaliczamy:

• brak aktywności fizycznej
• niedobory wapnia i witaminy D3
• palenie papierosów
• nadużywanie alkoholu
• zbyt mała podaż białka
• niedowaga

Profilaktyka osteoporozy opiera się przede wszystkim o aktywność fizyczną, a w szczególności treningi siłowe, wzmacniające mięśnie, które dodatkowo chronią nas przed urazami. Należy także zadbać o odpowiednią podaż wapnia, który znajdziemy w: szpinaku, rukoli, brokułach, migdałach, orzechach laskowych, produktach mlecznych (szczególnie kefirach) oraz serach podpuszkowych (camembert, sery półtwarde i sery żółte) i serach dojrzewających. Warto zwrócić uwagę, że wapń w serach żółtych i dojrzewających występujące w dziesięciokrotnie większych ilościach niż w twarogach, jest również łatwiej przyswajalny. Witaminę D3 trudno jest dostarczyć z pożywienia – znajduje się ona głównie w tłustych rybach morskich. Jednak w okresie jesienno-zimowym zaleca się jej suplementację.

Niestety osteoporoza nie daje praktycznie żadnych objawów. Pacjenci są diagnozowani najczęściej dopiero po złamaniach. Zdarza się, że złamania kręgów kręgosłupa nie są utożsamiane z urazem, a z bólami zwyrodnieniowymi. Są więc często ignorowane, choć powinny być pretekstem do wizyty u lekarza reumatologa.

Diagnostyka i leczenie osteoporozy

Aby rozpoznać osteoporozę, należy wykonać badania gęstości mineralnej kości (densytometria), RTG, a także badania krwi. Warto takie badania wykonać po skończeniu 55. roku życia (w przypadku kobiet) lub 65. roku życia (w przypadku mężczyzn). Leczenie osteoporozy opiera się o zmianę nawyków żywieniowych, włączenie aktywności fizycznej, a także farmakoterapię.

Zapraszamy do wizyty w naszej poradni reumatologicznej – specjalista zleci przeprowadzenie niezbędnych badań, a w razie konieczności wdroży terapię, mającą na celu wyleczenie choroby lub zahamowanie jej postępów.