Bakterie, a w dolnym odcinku układu pokarmowego także eukarionty, archeony, grzyby oraz wirusy – 90% z bilionów drobnoustrojów w ludzkim organizmie znajduje się właśnie w jelitach. Zdecydowaną większość z nich stanowią bakterie, dlatego mikrobiotę nazywamy bakteryjną florą jelitową. Chociaż nasza świadomość na temat tak, jak duże znaczenie ma prawidłowa flora jelita rośnie, nadal wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, jak ogromną rolę odgrywa w naszym życiu, a jeszcze mniej osób dba na co dzień, by utrzymać ją w dobrym stanie. Jak dbać o florę bakteryjną jelit, co ją niszczy i dlaczego jest ona taka ważna?

Flora bakteryjna jelit – jakie funkcje pełni?

Większość osób wie, że flora bakteryjna jelit bezpośrednio wpływa na naszą odporność. Jak jednak wykazują coraz liczniejsze badania, flora jelitowa pełni znacznie więcej funkcji w naszym organizmie:

• wspiera funkcjonowania układu immunologicznego
• chroni zasiedlanie jelit przez patogeny
• chroni przed nietolerancjami pokarmowymi
• biorą udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów i białek
• biorą udział w metabolizmie cholesterolu i bilirubiny
• wspiera perystaltykę jelit
• wspiera syntezę witamin z grupy B oraz witaminy K
• wspiera równowagę cytokinową
• zmniejsza ryzyko chorób autoimmunologicznych
• prawidłowa flora bakteryjna jelit wspiera koncentrację
• zaburzenia we florze bakteryjnej jelit są jedną z przyczyn zaburzeń i chorób psychicznych

Prawidłowa flora bakteryjna jelit nie tylko chroni nas przed przeziębieniami, ale stanami zapalnymi – a profilaktyka przeciwzapalna ma ogromne znaczenie nie tylko dla ogólnego stanu zdrowia, ale również dla zmniejszenia ryzyka chorób nowotworowych. Ciekawym zagadnieniem jest również uzależnienie stanu zdrowia psychicznego od stanu flory jelitowej. Jest ona bowiem bezpośrednim łącznikiem między układem pokarmowym a CKU (Centralnym Układem Nerwowym). Prawidłowa flora bakteryjna jelit chroni nie tylko przed stresem (jednocześnie przewlekły stres źle oddziałuje na florę bakteryjną), ale także zmniejsza ryzyko rozwoju chorób neuropsychiatrycznych (depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia funkcji poznawczych) i zaburzeń psychiatrycznych oraz ma wpływ na lżejszy ich przebieg.

Jak dbać o florę bakteryjną jelit i co źle na nią wpływa?

Zacznijmy od tego, co niszczy florę bakteryjną. Przede wszystkim jest to zła dieta oraz antybiotykoterapia, jednak takich czynników jest więcej:

• zła dieta – żywność wysokoprzetworzona, proste węglowodany, nadpodaż mięsa
• antybiotyki – niszczą złe i dobre bakterie
• predyspozycje genetyczne
• brak aktywności fizycznej – mało osób wie, że ruch jest dobry również dla flory jelitowej
• przewlekły stres
• nadużywanie alkoholu
• choroby, stany zapalne jelit
• niedobory witaminy D oraz żelaza

Zdrowa dieta dla flory bakteryjnej jelit

Wiedząc, co szkodzi florze jelitowej, wiemy również, jak o nią dbać. Flora bakteryjna jelit potrzebuje przede wszystkim zbilansowanej, zdrowej diety. Dieta złożona w głównej mierze z produktów nieprzetworzonych, warzyw, owoców, pełnego ziarna i bogata w witaminy i mikroelementy dobrze wpływa na nasze jelita. Doskonale działają także kiszonki, ale ze względu na dużą zawartość soli muszą na nie uważać osoby z nadciśnieniem, a także sfermentowane produkty mleczne, takie jak kefir, maślanka czy jogurt naturalny.

Antybiotykoterapia i suplementacja probiotyków dla dobra flory jelitowej

Odkrycie penicyliny, pierwszego antybiotyku, było ogromnym przełomem w medycynie. Antybiotyki są nam niezbędne w leczeniu wielu chorób – nie należy ich jednak nadużywać. Jeśli już musimy podjąć antybiotykoterapię, koniecznie uzupełnijmy ją o suplementację probiotyków. Tutaj sięgajmy po wysokiej jakości preparaty, oznaczone 3-członową nazwą szczepu – oznaczenie rodzaju, gatunku oraz konkretnego szczepu bakterii znacząco zwiększa szansę, że jest to dobry probiotyk.

Wpływ aktywności fizycznej na florę bakteryjną jelit

Kolejny sposób, by na co dzień dbać o florę bakteryjną jelit, to aktywność fizyczna. Ruch nie tylko przekłada się na zwiększenie flory jelitowej, która z kolei usprawnia nasz metabolizm, co następnie przekłada się na łatwiejsze utrzymanie prawidłowej masy ciała bądź zrzucenie zbędnych kilogramów. Aktywność fizyczna pozwala nam również się odstresować. Chociaż każdy z nas powinien znaleźć aktywność, którą lubi najbardziej – bo tutaj najważniejsza jest systematyczność – to dla flory bakteryjnej jelit najkorzystniej działa mniej intensywna, a długa aktywność, jak dłuższe spacery, wycieczki górskie czy rowerowe. Jeśli więc jesteśmy fanami krótkich a intensywnych treningów (np. HIIT), wygospodarujmy również czas na dłuższe aeroby.

Właściwa flora bakteryjna jelit jest jednym z kluczowych czynników, który wpływa na nasze zdrowie i samopoczucie. Dbając o mikroflorę, dbamy o cały orgaznim, dlatego zwracajmy uwagę na to, co jemy i jak spędzamy wolny czas oraz jak radzimy sobie ze stresem – dbajmy o naszą florę jelitową każdego dnia.

W H-T. Centrum Medyczne wykonujemy przeszczep mikrobioty jelitowej przede wszystkim u osób zakażonych Clostridioides difficle, jeśli antybiotykoterapia zawodzi, u osób ze znacząco obniżoną odpornością czy u osób z IBS.