Trzustka pełni w naszym organizmie dwie bardzo ważne funkcje. Jedną z nich jest metabolizm węglowodanów, których poziom we krwi regulowany jest za pomocą insuliny i glukagonu – hormonów, które produkuje trzustka. Drugą funkcją tego organu jest produkcja i dostarczanie do jelita cienkiego enzymów, odpowiedzialnych za trawienie tłuszczów, węglowodanów i cukrów. Niestety nieprawidłowe nawyki (głównie żywieniowe) w znaczący sposób obciążają trzustkę, tak ważną dla naszego zdrowia. Jakie są najgroźniejsze choroby trzustki, jak się objawiają, co jest ich przyczyną i na czym polega diagnostyka chorób trzustki?

Przyczyny chorób trzustki

Do przyczyn chorób trzustki zaliczamy:

• błędny styl żywienia – zbyt tłuste jedzenie, jedzenie zbyt wielu cukrów prostych, zbyt obfite posiłki; trzustka źle radzi sobie z tłuszczami nasyconymi (pochodzenia zwierzęcego) oraz tłuszczami trans, które znajdują się przede wszystkim w kupnych słodyczach
• nadużywanie alkoholu
• cukrzyca
• podwyższony poziom trójglicerydów
• palenie papierosów
• infekcje wirusowe
• zakażenie pasożytnicze
• podłoże autoimmunologiczne
• podłoże genetyczne

Najczęściej przyczyn chorób trzustki jest kilka, jednak nasz niezdrowy styl żywienia się w znaczący sposób podnosi ryzyko schorzeń. Dlatego tak ważne jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała, a kluczowym czynnikiem zmniejszającym ryzyko zachorowania jest zbilansowana dieta.

Choroby trzustki – objawy zapalenia, nowotworów i torbieli

Spośród chorób trzustki wyróżniamy te, które są dla naszego zdrowia i życia najgroźniejsze. Przewlekłe i ostre zapalenie trzustki, nowotwór oraz torbiele trzustki dają objawy, które dość często bywają mylone z niestrawnością czy bólem kręgosłupa. Nierzadko przez długi czas nie dają żadnych objawów (z wyjątkiem ostrego zapalenia trzustki). Do charakterystycznych objawów należą:

• przewlekłe zapalenie trzustki – ból nadbrzusza, szczególnie nasilający się do 30 minut po zjedzeniu posiłku; spadek apetytu (wynikający ze strachu przed bólem); utrata masy ciała; świąd skóry; biegunka tłuszczowa (charakteryzuje się połyskującą powierzchnią i jasnym kolorem, bardzo nieprzyjemnym zapachem oraz utrudnionym spłukiwaniem w toalecie); żółtaczką
• ostre zapalenie trzustki – silny i nagły ból brzucha; wymioty; biegunki; napięcie powłok brzusznych; silne wzdęcia; podwyższona temperatura ciała; zaczerwienie twarzy; przyspieszone bicie serca; nasilone pragnienie; obniżone ciśnienie tętnicze
• nowotwory trzustki – żółtaczka; świąd skóry; ciemny mocz; nietypowy stolec; niedokrwistość; zakrzepowe zapalenie żył; powiększenie pęcherzyka żółciowego w badaniu obrazowym
• torbiele – torbiele rzekome (pozapalne) oraz torbiele prawdziwe (guzy niezłośliwe bądź złośliwe) dają objawy podobne do objawów zapalenia oraz nowotworu trzustki

Wszelkie dolegliwości ze strony układu pokarmowego, które się utrzymują dłużej niż kilka dni, należy konsultować z lekarzem. Niestety objawy chorób trzustki często są bagatelizowane, a późna diagnoza znacznie osłabia rokowania. Osoby z nowotworem trzustki zgłaszają się do lekarza w zaawansowanym stadium choroby, dlatego umieralność na tę chorobę utrzymuje się na poziomie powyżej 90%. Również ostre zapalenie trzustki nierzadko prowadzi do śmierci – dotyczy to około 10% pacjentów.

Choroby trzustki – diagnostyka

Profilaktyczne badania krwi i moczu są kluczowe w kontrolowaniu stanu zdrowia. Nieprawidłowy poziom glukozy, cholesterolu oraz trójglicerydów jest ostrzeżeniem dla nas i dla lekarza – z naszym organizmem dzieje się coś niedobrego. Z kolei w przypadku diagnozy bólów brzucha, wykonuje się diagnostykę pod kątem chorób trzustki:

• morfologia krwi – stężenie cholesterolu, trójglicerydów oraz glukozy
• poziom amylazy i lipazy
• wskaźniki wątrobowe
• stężenie bilirubiny
• CRP – stężenie białka reaktywnego
• USG jamy brzusznej
• badanie EUS – ultrasonografia endoskopowa pokazuje znacznie więcej niż USG
• histopatologia – wykonywana wraz z EUS
• marker nowotworowy CA19-9

Zapraszamy do Kliniki Gastroenterologii – lekarz specjalista po badaniu fizykalnym i przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu zleci wszystkie niezbędne badania, celem wykluczenia lub potwierdzenia choroby trzustki. Wykonujemy również EUS w Klinice Jednego Dnia. Niezlekceważone dolegliwości układu pokarmowego pozwalają wykryć chorobę na wczesnym etapie i wdrożyć skuteczne leczenie.