Zbyt mała częstotliwość wypróżnień to objawy, na które uskarżają się pacjenci w różnym wieku i dotyczą one 20-30% populacji. Choć ryzyko pojawienia się zaparć wzrasta wraz z wiekiem, z zaparciami coraz częściej borykają się osoby młode. Zdecydowanie częściej problem zaparć dotyka kobiety. Czym mogą być one spowodowane i jak skutecznie je leczyć?

Zaparcia – przyczyny zaburzeń cyklu wypróżnień

Przyjmuje się, że zdrowy człowiek stolec powinien oddawać raz dziennie. Nieco częstsze wypróżnienia (dwa, trzy razy dziennie) lub rzadsze (minimum trzy razy w tygodniu) również uznawane są za prawidłowe, o ile prawidłowe są kształt, barwa oraz objętość. Warto mieć na uwadze, że o zaparciach mówimy nie tylko w przypadku zbyt rzadkich wypróżnień, ale także trudności w zapoczątkowywaniu defekacji lub uczucia niepełnego wypróżniania.

U 90% pacjentów zaparcia mają podłoże idiopatyczne – wówczas nie są wywoływane żadną chorobą. Do tego rodzaju zaparć, zaliczamy zaparcia czynnościowe, które stanowią przewagę i wynikają one z nieodpowiedniego stylu życia:

• dieta uboga w błonnik
• brak aktywności fizycznej
• za małe nawodnienie organizmu

to główne przyczyny zaparć. W tym przypadku zmiana diety, wdrożenie ruchu do codziennego trybu życia oraz picie większej ilości płynów znacząco zmniejszy zaparcia lub całkowicie je wyeliminuje. Dodatkowo za zaparcia mogą być odpowiedzialne nawyki – częste wstrzymywania oddawania stolca. Również w tym przypadku należy zmienić swoje nawyki.

Przyczyną powstawania zaparć mogą być choroby, między innymi:

• zespół jelita drażliwego
• nieswoiste zapalenie jelita grubego
• SIBO
• nowotwór jelita grubego
• choroby trzustki
• u kobiet endometrioza
• niedoczynność tarczycy
• cukrzyca
• schorzenia neurologiczne – stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, neuropatia cukrzycowa

Ponadto czynnikiem ryzyka jest przyjmowanie niektórych leków, np.: leków przeciwdepresyjnych, leków przeciwdrgawkowych, leków na nadciśnienie, antykoncepcji hormonalnej.

Leczenie zaparć – jak sobie radzić z zaparciami domowymi sposobami?

Biorąc pod uwagę, że 90% zaparć ma podłoże idiopatyczne, w większości przypadkach leczenie zaparć polegać będzie na zmianie kilku bardzo ważnych nawyków. Codzienne spożywanie błonnika jest kluczowe w walce z zaparciami. Błonnik znajdziemy przede wszystkim w produktach pełnoziarnistych, otrębach i płatkach owsianych, w owocach i warzywach, w roślinach strączkowych oraz w kaszach. W przypadku, gdy dieta nie pozwala nam dostarczyć odpowiedniej ilości błonnika, błonnik należy suplementować, rozkładając dzienną dawkę (25-30 g/d) na kilka dziennych dawek.

Jedną z przyczyn zaparć są także zaburzenia perystaltyki jelit. Tę możemy pobudzić poprzez regularny ruch – wpływ aktywności fizycznej na zdrowie objawia się również w postaci uregulowanych cyklów wypróżnień. Nie tylko treningi, ale i spontaniczna aktywność fizyczna (tzw. NEAT) odgrywa tutaj kluczową rolę. Najprzyjemniejszą i bardzo korzystną dla zdrowia formą zażywania codziennej dawki ruchu są spacery.

Nie wolno również zapominać o właściwym nawodnieniu. Każdy z nas powinien pić około 30 ml wody na 1 kg masy ciała, zwiększając podaż wody w upały i podczas aktywności fizycznej. Skutecznym sposobem nawadniania organizmu jest również spożywanie lekkich zup, np. na drugie śniadanie.

Stosowanie się do powyższych wskazówek powinno znacząco osłabić zaparcia lub całkowicie je wyeliminować. Jeśli w dalszym ciągu będą się one utrzymywać lub zaczną występować inne, niepokojące objawy, takie jak gorączka, niekontrolowana utrata masy ciała, bóle, należy zgłosić się do lekarza.

W naszej poradni gastroenterologicznej oferujemy pomoc w przypadku dolegliwości w obrębie układu pokarmowego. W przypadku zaparć konieczną może okazać się diagnostyka w kierunku wspomnianych wcześniej chorób. Zapraszamy!