Żylaki na nogach – przyczyny powstawania i sposoby radzenia sobie z żylakami kończyn dolnych
Żylaki na nogach to nie tylko problem estetyczny, ale przede wszystkim zdrowotny. W czasie rozwoju choroby ból pojawia się coraz częściej i staje się coraz intensywniejszy. Niestety żylaki, bez podjęcia odpowiedniego leczenia, nie ustępują – dlatego w chwili ich wykrycia, należy zgłosić się do lekarza. Obecne leczenie żylaków na nogach opiera się na nowoczesnych metodach, a im szybciej jest podjęta terapia, tym większa korzyść dla pacjenta. Czym tak właściwie są żylaki kończyn dolnych, jakie są przyczyny ich powstawania i jak się je leczy?
Jak powstają żylaki kończyn dolnych?
Aby dobrze zrozumieć, czym są żylaki na nogach, przypomnijmy podstawową zasadę funkcjonowania układu krwionośnego. To zamknięty system, w którym krąży krew – dotleniona w tętnicach i z małą zawartością tlenu w żyłach. Za krążenie odpowiada serce, które pełni rolę swoistej pompy. Na układ krwionośny składa się wiele naczyń krwionośnych – jest ich ponad 160 tysięcy: żyły, tętnice oraz naczynia włosowate mają łączną długość ponad 100 tysięcy km! Wraz z układem limfatycznym tworzą układ krążenia.
W kończynach dolnych występują dwa rodzaje żył: żyły głębokie, ukryte między mięśniami i tkanką łączną oraz żyły powierzchowne, znajdujące się tuż pod skórą, przez co łatwo widoczne. Oba te rodzaje żył połączone są poprzecznymi i krótkimi żyłami przeszywającymi.
Im dalej żyły, przez które przepływa uboga w tlen krew, znajdują się od serca, tym mniejsze ciśnienie w nich panuje. Wskutek różnych czynników dochodzić może do zwiększenia tego ciśnienia, które poszerza żyły, co z kolei prowadzi do przewlekłej niewydolności zastawek. Zastawki odpowiedzialne są blokowanie ruchu wstecznego krwi – tak, jak wentyl w dętce uniemożliwia wydostanie się powietrza opony, tak zastawka w żyle uniemożliwia cofanie się krwi.
W wyniku nadciśnienia i poszerzenia żył, dochodzi do niewydolności zastawek, które nie radzą sobie z nadmiernym ciśnieniem. Wówczas następuje refluks żylny – krew się cofa, a z czasem dochodzi również do przesączania poza układ krążenia płynu bogatobiałkowego, który prowadzi do obrzęków. Nieleczone żylaki mogą prowadzić również do zatoru.
Jakie są rodzaje żylaków na nogach?
Żylaki kończyn dolnych dzielimy przede wszystkim na żylaki pierwotne i żylaki wtórne. Żylaki pierwotne powstają wskutek zaniku tkanki sprężystej – kolagenu i elastyny, przez co żyły bardziej podatne są na rozszerzanie, w konsekwencji czego dochodzi do niewydolności zastawek. Kluczowe jest tutaj nadciśnienie w żyłach, które prowadzi do poszerzania naczyń krwionośnych. Występuje ono aż w 95% przypadkach i w większym stopniu można redukować ryzyko ich powstania. Z kolei żylaki wtórne powstają wskutek niewydolności żył głębokich, przez którą przepływ krwi w żyłach powierzchownych jest nadmierny.
Inny podział żylaków na nogach wskazuje na trzy ich typy. Teleangiektazje to pajączki, tzw. pajączki naczyniowe to żylaki w naczyniach położonych tuż pod skórą. Rzadko wywołują dolegliwości bóle, najczęściej stanowią problem kosmetyczny. Żylaki siatkowate również rzadko wywołują ból i obrzęk, a uwidaczniają się jako siatka krętych żyłek, najczęściej w okolicy pod kolanem lub na bocznej powierzchni łydki. Żylaki głównych pni żylnych – żyły odpiszczelowej oraz odstrzałkowej powiązane są z przewlekłą niewydolnością żylną, są bolesne i mogą prowadzić do zakrzepów.
Przyczyny powstawania żylaków na nogach
Żylaki na nogach mają różną przyczynę powstawania. Do największych czynnik ryzyka zaliczamy:
- płeć – żylaki na nogach częściej pojawiają się u kobiet
- wiek – żylaki najczęściej pojawiają się po 45. roku życia
- genetyka – żylaki na nogach często dziedziczymy
- ciąża – w trakcie ciąży zwiększa się stężenie progresteronu, który zmniejsza kurczliwość mięśni gładkich, macicy, ale i napięcia naczyń, przez co są one bardziej podatne na poszerzanie
- nadwaga i otyłość – zwiększają ryzyko nadciśnienia
- siedząca i stojąca praca – również zwiększają ryzyko nadciśnienia w kończynach dolnych
- brak ruchu – większe ryzyko nadciśnienia
- palenie papierosów – zwiększa ciśnienie
- antykoncepcja hormonalna
- uporczywe zaparcia
- wady postawy – np. płaskostopie
Na część z tych czynników mamy wpływ. Dbając o utrzymanie prawidłowej masy ciała, zdrową dietą, aktywność fizyczną i niepalenie papierosów znacząco redukujemy ryzyko powstania żylaków na nogach.
Leczenie żylaków kończyn dolnych
Leczenie żylaków na nogach to przede wszystkim nowoczesne zabiegi laserowe, które przeprowadzamy również w naszej poradni chirurgii ogólnej i naczyniowej. Zabieg jest stosunkowo mało inwazyjny, bardzo skuteczny, a okres rekonwalescencji to zaledwie kilka dni, w trakcie których należy chodzić oraz nosić pończochę uciskową. U większości pacjentów dolegliwości pozabiegowe ustępują po tygodniu, należy jednak skonsultować z lekarzem powrót do treningów i innych intensywnych aktywności.
Inną metodą usuwania żylaków na nogach jest skleroterapia, która polega na ostrzykiwaniu zmienionych żył i podawaniu do nich preparatu zamykającego żyły (żyła zostaje wyłączona z krwioobiegu). Jest to najmniej inwazyjna metoda usuwania żylaków, możliwa jednak do przeprowadzenia wyłącznie na niewielkich zmianach – dlatego do lekarza warto zgłosić się jak najszybciej po zauważeniu żylaków na nogach.
W domu, w oczekiwaniu na wizytę u lekarza i zabieg, warto smarować nogi specjalnymi maściami, nosić uciskowe pończochy oraz w wolnych chwilach unosić nogi do góry, co zmniejsza dolegliwości bólowe.
Zapraszamy do H-T. Centrum Medyczne – diagnoza oraz usuwanie żylaków to nie tylko dbałość o urodę, ale i komfort podczas codziennego funkcjonowania oraz zdrowie.