Endosonografia to badanie, które łączy technologię ultrasonografii (USG) i techniki badania endoskopowego. Podczas endosonografii lekarz za pomocą specjalnego endoskopu wprowadza głowicę USG, dzięki której w sposób niezwykle precyzyjny badane są poszczególne narządy układu pokarmowego – jego ścian, a także narządów sąsiadujących. Nowoczesny endosonograf oraz wiedza i doświadczenie naszych specjalistów pozwalają na dokładną ocenę stanu zdrowia pacjenta, a także na biopsję wybranego odcinka do badania histopatologicznego. Podczas badania EUS możliwe jest także przeprowadzenie niewielkiej ingerencji, najczęściej polegającej na drenażu przestrzeni płynowej, np. torbieli trzustki.
Endosonografia – precyzyjne badanie układu pokarmowego
Endosonografia jest badaniem znacznie dokładniejszym niż gastroskopia. Fale ultradźwiękowe pozwalają z dużą precyzją przyjrzeć się strukturom układu pokarmowego – również tym, których nie widać podczas tradycyjnej gastroskopii. Badanie EUS pozwala bowiem obejrzeć również struktury sąsiadujące, takie jak węzły chłonne, drogi żółciowe czy naczynia. Wyłącznie dzięki endosonografii lekarz specjalista może w pełni wykorzystać możliwości ultrasonografii dopiero po wprowadzeniu sondy wewnątrz układu pokarmowego. Endosonografia daje nadzieje wielu pacjentom, u których dotychczasowa diagnostyka polegała na połączeniu gastroskopii i dłuższej obserwacji, co znacznie wydłużało czas postawienia pełnej diagnozy. Dzięki badaniu EUS specjalista dokonuje precyzyjnej oceny struktur, a diagnostyka wykonywana jest w trakcie jednego badania. Ponadto podczas endosonografii możliwe jest pobranie wycinka wybranej struktury do badania pod kątem zmian nowotworowych.
Endosonografia – kiedy jest zlecana?
W wielu przypadkach gastroskopia – czasami w połączeniu z innymi badaniami – pozwala postawić diagnozę. Jednak w sytuacjach, gdy nie daje ono jednoznacznej odpowiedzi lub nie jest wystarczająca, by postawić choćby wstępną diagnozę, specjaliści sięgają po badanie EUS. Najczęściej endosonografię wykonuje się:
- gdy inne badania nie pozwalają znaleźć przyczyny bólu w jamie brzusznej
- gdy wyniki innych badań (USG, gastroskopia, tomografia) nie dają jednoznacznych wyników
- przy chorobach trzustki
- przy chorobach dróg żółciowych
- przy zmianach podśluzówkowych
- przy żółtaczce
- przy szczegółowej diagnostyce chorób nowotworowych
Endosonografię wykonuje się również w ramach diagnostyki chorób narządów śródpiersia tylnego (węzły chłonne, guzy, naczynia krwionośne).
Jak przebiega badanie EUS?
W H-T. Centrum badanie EUS wykonujemy w klinice jednego dnia – endosonografia przeprowadzana jest w krótkotrwałym znieczuleniu dożylnym (sadacja) w obecności anestezjologa. Pacjent wraca do domu tego samego dnia, nie może jednak prowadzić pojazdów, powinien również znajdować się pod opieką bliskiej osoby.
Podczas badania pacjent leży na lewym boku, a do przewodu pokarmowego poprzez jamę ustną wprowadzany jest aparat – tor roboczy, źródło światła oraz endosonograf, a w razie potrzeby również igła biopsyjna. Podczas badania EUS lekarz ocenia ściany narządów układu pokarmowego, a także struktury sąsiadujące – wrzody, nacieki i inne zmiany są natychmiast rozpoznawalne, również co do stopnia i szczegółowego ich charakteru.
Endosonografia – jak się przygotować do badania EUS?
Do endosonografii należy przystąpić na czczo – ostatni lekkostrawny posiłek należy zjeść co najmniej 6 godzin przed badaniem. Należy także wstrzymać się przed spożywaniem płynów 4 godziny przed planowanym badaniem. Osoby chore na cukrzycę w dniu zabiegu powinny także pominąć poranną dawkę leków doustnych oraz insuliny. Z kolei pacjenci, leczący się na inne choroby przewlekłe, takie jak nadciśnienie tętnicze, padaczkę czy choroby serca powinny zażyć poranną dawkę leku, popijając ją jak najmniejszą ilością wody.
Szczególne procedury dotyczą osób, zażywających na stałe leki przeciwzakrzepowe oraz leki przeciwpłytkowe. Należy o tym poinformować lekarza kwalifikującego do badania EUS – większość tych leków należy odstawić kilka dni przed zabiegiem. Wyjątkiem może być Aspiryna, Polocard czy Acard, które przyjmowane są w dawkach kardiologicznych – lekarz może zalecić nieprzerywanie w ich przyjmowaniu lub odstawienie na dzień przed zabiegiem. Każdy pacjent przyjmujący na stałe leki oraz suplementy diety powinien o tym poinformować lekarza prowadzącego.
Endosonografia – dodatkowe badania przed zabiegiem
Endosonografia jest zabiegiem małoinwazyjnym, istnieje jednak niewielkie ryzyko wystąpienia krwawień po badaniu EUS. Z tego powodu lekarz prowadzący może przed zabiegiem zlecić badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi, układ krzepnięcia czy elektrolity. Ponadto przeciwwskazaniem do endosonografii są: ostra niewydolność oddechowa, ostra niewydolność serca, przebyty zawał mięśnia sercowego czy ostre zaburzenia krążenia wieńcowego. Lekarz przed badaniem EUS może skierować pacjenta na EKG.
Endosonografia to badanie mało inwazyjne i bardzo precyzyjne. Niewielki stopień ryzyka powikłań, bardzo dokładna ocena stanu zdrowia pacjenta, możliwość wykluczenia sprzecznych wyników innych badań, a także dokonania szczegółowej oceny poszczególnych struktur układu pokarmowego oraz struktur z nim sąsiadujących to atuty badania EUS, który coraz częściej wykonuje się w przypadku diagnostyki chorób przewodu pokarmowego czy diagnostyki onkologicznej.
Na badanie EUS w znieczuleniu ogólnym zapraszamy do H-T. Centrum Medycznego!
