Transplantacja mikrobioty jelitowej (przeszczep flory jelitowej) to zabieg, który wykonywany jest u coraz liczniejszej grupy pacjentów. Najczęściej metodę przeszczepu flory jelitowej stosuje się u osób zakażonych Clostridioides difficle, jednak coraz powszechniejsze staje się wykonywanie zabiegu u pacjentów z innymi schorzeniami.
Na czym polega transplantacja mikrobioty jelitowej?
Transplantacja mikrobioty jelitowej to zabieg niskiego ryzyka, który wykonujemy w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych, w zależności od stanu zdrowia pacjenta. W przypadku pacjentów, którzy nie wymagają hospitalizacji z innych powodów zdrowotnych, zabieg ten wykonywany jest w warunkach ambulatoryjnych, bez konieczności hospitalizacji.
W pierwszej kolejności badamy pacjenta, celem kwalifikacji do przeszczepu flory jelitowej. Po badaniach mikrobiologicznych i immunologicznych i konsultacji wybieramy metodę przeszczepu udzielamy wskazań dotyczących zabiegu.
Transplantacja mikrobioty jelitowej przez gastroskop lub kolonoskop
Transplantacji mikrobioty jelitowej dokonujemy poprzez podanie zawiesiny doustnie w formie kapsułki, z użyciem sondy nosowo-dwunastniczo/żołądkowej lub przez gastroskop albo kolonoskop. Przed zabiegiem przygotowywana jest zawiesina na bazie próbki kału pobranej od zdrowego dawcy oraz soli fizjologicznej. Następnie w procesie filtracji uzyskujemy zawiesinę, gotową do podania pacjentowi. Zawiesinę tę podajemy poprzez gastroskop lub kolonoskop.
W przypadku metody z użyciem kolanoskopu pacjent informowany jest o konieczności przygotowania się do zabiegu – należy stosować wskazaną przez lekarza dietę, środki przeczyszczające i lewatywę, celem oczyszczenia jelit z resztek pokarmowych. Po zabiegu pacjent powstrzymuje się od spożywania pokarmów przez 2 godziny, po czym może wrócić do swojej diety.
Kiedy wykonuje się przeszczep flory jelitowej?
Prawidłowa mikroflora jelitowa jest jednym z najważniejszych czynników, decydujących o naszym zdrowiu. Wpływa ona na naszą odporność, która chroni nas przed różnego rodzaju infekcjami, jest niezbędna do właściwego funkcjonowania układu pokarmowego oraz nerwowego.
Transplantację mikrobioty jelitowej przeprowadza się najczęściej u pacjentów zakażonych Clostridioides difficle, u których antybiotykoterapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów (jest całkowicie nieskuteczna bądź występują nawroty choroby). Ponadto przeszczep flory jelitowej wykonuje się u pacjentów z obniżoną odpornością, np. po chemioterapii i radioterapii, u osób z zespołem jelita drażliwego (IBS), zespołem Leśniewskiego-Crohna oraz cukrzycą. Prowadzone są także badania nad skutecznością transplantacji mikrobioty jelitowej u osób z chorobami neurologicznymi – u pacjentów z depresją, chorobą Parkinsona, Alzheimera oraz u osób ze spektrum autyzmu. Niedawno rozpoczęły się również badania nad wpływem przeszczepu flory jelitowej na przebieg Covid-19.
Transplantacja mikrobioty jelitowej – przerwanie udziału w leczeniu
Pacjent może przerwać udział w leczeniu, informując o tym lekarza prowadzącego. Nie ma to wpływu na możliwość podjęcia leczenia w przyszłości. O przerwaniu leczenia może także zadecydować lekarz. Do przerwania udziału w leczeniu dochodzi, gdy:
- pojawiają się nowe problemy zdrowotne, mające wpływ na bezpieczne i skuteczne leczenie
- Pacjent uznaje, że transplantacja mikrobioty jelitowej nie jest dla niego najlepszą metodą leczenia
- lekarz uznaje, że przerwanie terapii jest konieczne ze względów bezpieczeństwa pacjenta
- lekarz na podstawie badań stwierdza, że efekty terapii są już wystarczająco skuteczne
Miesiąc po przeprowadzeniu transplantacji mikrobioty jelitowej wykonuje się badania mikrobiologiczne, na podstawie których przez lekarza prowadzącego oceniana jest jakość flory jelitowej. Jeśli jest taka potrzeba, zabieg jest powtarzany.
Możliwe efekty uboczne po przeszczepie flory jelitowej
Terapia FMT jest bezpieczna, choć niepozbawiona niewielkiego stopnia ryzyka. Prawidłowe wprowadzenie zawiesiny za pomocą gastroskopu lub kolanoskopu zdecydowanie zmniejsza ryzyko powikłań, dlatego tak ważne jest, by transplantację mikrobioty jelitowej przeprowadzał doświadczony lekarz. Po zabiegu mogą pojawić się działania niepożądane, które mają zazwyczaj łagodny przebieg i samoograniczający się charakter:
- biegunka
- zaparcia
- wzdęcia
- gazy
- stany podgorączkowe lub gorączka
- tkliwość brzucha
- skurcze brzucha
- ból brzucha
- uczucie przelewania się w brzuchu
- śluzowaty stolec
- katar, ból gardła, infekcje – w przypadku podania flory jelitowej poprzez gastroskop
- zapalenie uchyłków, zadławienia – w przypadku podania flory jelitowej w kapsułkach
Zapraszamy do H-T. Centrum Medycznego – lekarz podczas wizyty kontrolnej przeprowadzi wywiad, zleci konieczne badania i odpowie na wszystkie nurtujące pytania.
