Refluks żołądkowo-przełykowy to choroba przewlekła, z którą zmaga się coraz więcej osób. Choroba refluksowa znacząco obniża jakość życia, a nieleczona prowadzi do groźnych powikłań. Często bywa jednak lekceważona – wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że choruje. Jakie są przyczyny refluksu, jak się on objawia i jak leczy się refluks żołądkowo-przełykowy?

Przyczyny refluksu żołądkowo-przełykowego

Bezpośrednią przyczyną choroby refluksowej jest patologia w zakresie domykania się dolnego zwieracza przełyku. Podczas spożywania posiłków lub picia płynów, dolny zwieracz przełyku w bardzo szybkim tempie się otwiera, umożliwiając przedostanie się pokarmów i płynów do żołądka. U osoby zdrowej równie szybko się on zamyka, uniemożliwiajac wydostanie się treści żołądkowej oraz kwasów żołądkowych do przełyku. Refluks żołądkowo-przełykowy to choroba, polegająca na zaburzeniach pracy zwieracza przełyku, który nie zamyka się odpowiednio szybko. W wyniku tego do przełyku przedostają się soki trawienne oraz treść żołądkowa.

Do takich zaburzeń mogą prowadzić:

• nieprawidłowa dieta – zbyt obfite, zbyt tłuste oraz zbyt ostre pokarmy
• nadużywanie alkoholu
• otyłość
• dysfunkcje dolnego zwieracza przełyku
• przepuklina rozworu przełykowego – wepchnięcie górnej części żołądka powyżej przepony
• cukrzyca
• zaburzenia hormonalne
• stosowanie antykoncepcji hormonalnej
• stosowanie niektórych leków

Refluks żołądkowo-przełykowy – objawy choroby refluksowej

Zgaga to najczęstszy i najbardziej charakterystyczny objaw refluksu żołądkowo-przełykowego. Zaraz po nim należy wymienić odbijanie oraz cofanie się treści żołądkowej do przełyku. Również ból brzucha, ścisk w klatce piersiowej, pieczenie za mostkiem oraz uczucie „kluski” w przełyku są objawami refluksu. Są to symptomy, które w pierwszej kolejności powinny skłonić nas do zmiany pewnych nawyków, a następnie do udania się lekarzy specjalisty.

Refluks żołądkowo-przełykowy może objawiać się również w mniej typowy sposób. Suchy kaszel, poranna chrypka oraz ból w klatce piersiowej, zbieżny z objawami zawału serca często nie są kojarzone z refluksem – udając się do lekarza warto spisać wszystkie typowe i nietypowe dolegliwości, z jakimi się borykamy. Zdarza się również, że choroba refluksowa nie daje objawów lub są one mało dokuczliwe.

Istnieją także alarmowe objawy choroby refluksowej, z którymi powinniśmy zgłosić się jak najszybciej do lekarza lub na SOR. Są to bardzo silne bóle brzucha, ból przy połykaniu oraz zaburzenia połykania, krwawienie z przełyku, wymioty oraz niekontrolowany spadek masy ciała.

Zgaga a refluks żołądkowo-przełykowy – jak je rozróżnić?

Występowanie zgagi to najczęściej pojawiający się objaw refluksu. Niekiedy osoby chore odczuwają wyłącznie tę dolegliwość, często ją ignorując. Jednak nie zawsze odczuwanie zgagi jest równoznaczne z chorobą refluksową. Przyjmuje się, że refluks żołądkowo-przełykowy objawia się zgagą, która występuje co najmniej dwa razy w tygodniu przez okres nie krótszy niż 3 miesiące. Jeśli jednak pomimo wprowadzonych zmian w stylu żywienia zgaga występuje dość często, a nie wpisuje się w podany schemat, zaleca się konsultację z lekarzem specjalistą.

Osoby, które cierpią z powodu zgagi, powinny przede wszystkim zmienić dietę na lekkostrawną:

• gotowanie, najlepiej gotowanie na parze, ewentualnie pieczenie bez tłuszczu
• rezygnacja ze smażenia
• rezygnacja z tłustych pokarmów
• eliminacja produktów wysokoprzetworzonych, w szczególności fast-foodów, dań instant oraz słodyczy
• odradza się picia mocnej kawy i herbaty
• rezygnacja z cytrusów, cebuli, razowego pieczywa
• rezygnacja z alkoholu i papierosów

Ponadto u osób ze zgagą oraz refluksem żołądkowo-przełykowym dobrze sprawdza się styl jedzenia oparty o większą liczbę małych posiłków. Należy także powstrzymywać się od jedzenia w pozycji leżącej oraz od jedzenia przed snem – ostatni posiłek należy zjeść 3 godziny przed snem.

Refluks żołądkowo-przełykowy – diagnostyka i leczenie

Zastosowanie się do powyższych zasad dietetycznych pomaga znacznej liczbie osób, zmagających się ze zgagą. Jeśli jednak zmiana stylu żywienia nie przyniosła rezultatów, należy zgłosić się do lekarza. Specjalista w pierwszej kolejności przeprowadzi wywiad oraz zaleci terapię inhibitorem pompy protonowej (np. omeprazolem) lub od razu skieruje na badania. Celem ustalenia przyczyn zgagi i innych objawów wykonuje się gastroskopię oraz 24-godzinne badanie pH-metrii przełyku.

Na podstawie badań wdrażana jest farmakoterapia – inhibitory pompy protonowej (IPP), receptory histaminowe H2 (famotydyna), leki zobojętniające kwas solne oraz osłaniające błonę śluzową lub terapia lekiem prokinetycznym. W szczególnych sytuacjach, najczęściej w przypadku przepukliny rozworu przełykowego, stosuje się leczenie chirurgiczne.

Nieleczony refluks żołądkowo-przełykowy wywołuje stany zapalne w organizmie, prowadzi do choroby zwanej przełykiem Barreta, która jest stanem przedrakowym, a także do choroby nowotworowej przełyku, krtani lub gardła.

Wszystkie osoby z przewlekłą zgagą i innymi objawami refluksu żołądkowo-przełykowego zapraszamy do H-T. Centrum Medyczne – wykonamy diagnostykę i dostosujemy terapię do stanu zdrowia pacjenta.